Het personeel van de Bijenkorf kreeg afgelopen april wel een heel merkwaardige brief van de hoogste baas. Bestuursvoorzitter Alannah Weston van de Selfridges Group, de eigenaar van het luxe warenhuis, schreef dat álle medewerkers even filantroop mochten spelen in corona-tijd. Ongevraagd weliswaar, maar toch.

‘Ik ben trots op jullie harde werk, verbeeldingskracht en empathie,’ complimenteerde ze. Om daarna te melden dat het goede-doelenfonds van de puissant rijke Brits-Canadese familie Weston (met een geschat vermogen van 7,36 miljard euro) namens alle employees een donatie doet aan ‘de meest kwetsbare groepen tijdens deze crisis’.

Begin augustus maakte de Bijenkorf bekend 8,5 procent van alle banen in de winkels (190 van de 2200) te willen schrappen − op het hoofdkantoor dreigen nog eens 35 van de 450 plekken te verdwijnen. ‘Dit is pijnlijk voor de mensen die het betreft omdat het extra onzekerheid betekent in deze toch al moeilijke tijd,’ aldus Bijenkorf-directeur Giovanni Colauto.

[.c-highlighted]Miljardairsfamilie[.c-highlight-yellow][.c-highlight-yellow][.c-highlighted]

Onderzoekscollectief Spit beschreef eerder voor Vrij Nederland hoe de rijkste ondernemers van Nederland met de coronacrisis omgaan, wat ze doen voor het personeel. Het luxe warenhuis, in handen van de miljardairsfamilie Weston, heeft volgens de officiële registers 9,4 miljoen euro aangevraagd bij de Tijdelijke Noodmaatregel Overbrugging voor Werkbehoud (NOW). Dat was tijdens de eerste ronde. Over de tweede ronde doet de Bijenkorf geen uitspraak.

Er ging geld (het bedrag blijft geheim) naar NL Cares, de Kindertelefoon en Humanitas.

Een woordvoerder bevestigt dat er namens het personeel een donatie is gedaan. ‘Vanuit de onafhankelijke Selfridges Group Foundation’ (het goede-doelenfonds van de familie, dat jaarlijks wordt gevuld met donaties uit de winstreserves van de Selfridges Group). Er ging geld (het bedrag blijft geheim) naar NL Cares, de Kindertelefoon en Humanitas. Op de vraag of ook overwogen is fondsen beschikbaar te stellen voor Bijenkorf-medewerkers die straks hun baan verliezen, gaat de woordvoerder niet in.

Beroep op [.c-highlighted]Nederlandse coronasteun[.c-highlight-yellow][.c-highlight-yellow][.c-highlighted]

In de brief aan het personeel, in handen van Spit, schreef Alannah Weston dat ze hoopt ‘dat de wereld een betere plek zal zijn, waar wij elkaar en onze planeet met meer respect behandelen’. Tot die tijd, meldde ze op 20 april, is een beroep op Nederlandse coronasteun noodzakelijk. ‘Wij hebben projecten stopgezet, huurbetalingen uitgesteld en we zoeken naar oplossingen voor voorraden die we niet kunnen verkopen. Onze prioriteit ligt daarbij bij het ondersteunen van kleine leveranciers die sterk van ons afhankelijk zijn.’

De Bijenkorf verlengde de betalingstermijnen aan leveranciers eenzijdig van negentig naar 150 dagen.

Die ondersteuning viel in werkelijkheid vies tegen. Het ondernemersplatform Sprout kreeg een brief in handen waaruit bleek dat de Bijenkorf de betalingstermijnen aan leveranciers eenzijdig verlengde van negentig naar 150 dagen. ‘Ze schrijven zwarte cijfers. Wat er ook gebeurt, banken zullen dit bedrijf niet laten omvallen,’ zei een leverancier. ‘Maar ik als kleinere ondernemer val wel om als ik niet betaald krijg.’

[.c-highlighted]Klinkende cijfers[.c-highlight-yellow][.c-highlight-yellow][.c-highlighted]

Inderdaad, de Bijenkorf pronkt al jaren met klinkende cijfers. Afgelopen juli presenteerde directeur Colauto nog trots een omzetgroei van 10,5 procent in 2019 ten opzichte van het jaar ervoor. Het maakt het banenverlies (al dan niet door corona) extra zuur. Maar het is, volgens een schriftelijke verklaring van de directeur, onvermijdelijk. ‘De klant maakt een versnelde groei door naar online winkelen, zowel in Nederland als in onze omringende landen. Hier moeten wij adequaat op inspelen.’

Door de geheime financiële resultaten valt voor een buitenstaander niet te controleren of de Bijenkorf recht heeft op de NOW.

Of dat echt zo is, is maar de vraag. De Bijenkorf houdt, sinds de familie Weston de zaak in 2011 overnam, alle omzet- en winstcijfers geheim. Terwijl Colauto elk jaar een goednieuwsshow opvoert, tapt hij intern dikwijls uit een zwartgalliger vaatje, las het Financieele Dagblad vorig jaar in een intern document. ‘De winst stijgt minder hard en de marges lopen sneller terug dan de kosten.’

Voor het internationale moederbedrijf Selfridges Group, dat wel in Groot-Brittannië moet deponeren, gold dat in elk geval niet. Volgens het laatste jaarverslag (uit 2018) werd er 1,85 miljard pond (2,04 miljard euro) omgezet, met een winst van 170 miljoen pond (188 miljoen euro) waarvan 151 miljoen pond (167 miljoen euro) als dividend werd uitgekeerd aan de familie Weston en haar foundation.

De NOW-regeling is gestoeld op solidariteit. Maar door de geheime financiële resultaten valt voor een buitenstaander niet te controleren of de Bijenkorf recht heeft op de NOW, waarbij sprake moet zijn van een omzetdaling van minstens 20 procent.

Primark, ook van de steenrijke familie Weston, vroeg in de eerste NOW-ronde 13 miljoen euro aan, en werd daarmee het winkelbedrijf dat de meeste loonsteun ontving.

Dit onderzoek verscheen eerder bij Vrij Nederland.

[.c-highlighted]Vind je dit een goed onderzoek?[.c-highlight-yellow][.c-highlight-yellow][.c-highlighted]

Steun ons dan!

Wij werken effectief; er is geen directie of duur kantoorpand. Ondanks dat blijft onderzoeksjournalistiek kostbaar. Research kan maanden in beslag nemen en dan nog is het eindresultaat onzeker. Wij kunnen jouw financiële bijdrage (klein of groot) dus goed gebruiken.

Doneer via deze link